Rugpijn bij zwangerschap

Rugpijn bij zwangerschap komt vaak voor. Zelfs meer dan de helft van de zwangere vrouwen krijgt problemen met de rug en het bekken. Enerzijds is er de steeds groter en zwaarder wordende buik, waardoor het lichaam extra wordt belast. Anderzijds verandert de houding van een zwangere vrouw, waardoor de rug- en bekkenspieren harder opspannen.

Oorzaken van rugpijn bij zwangerschap

De onderrug wordt holler en dat veroorzaakt druk en pijn in de lendenen. De schouders staan meer naar achteren, waardoor de schouderspieren en de bovenste rugspieren overspannen. Een verkeerde houding is ook het gevolg van verzwakte ligamenten of gewrichtsbanden, een fenomeen dat niet te vermijden valt. Ligamenten houden gewrichten samen, maar tijdens de zwangerschap zorgen vrouwelijke hormonen ervoor dat de ligamenten verslappen. Het bekken kan hierdoor uitzetten en krijgt speling. Een ‘onvast’ bekken geeft de baby meer plaats en versoepelt de bevalling. Het nadeel is dat een zwangere vrouw last kan krijgen van bekkeninstabiliteit.

Wat is bekkeninstabiliteit?

De medische term voor bekkenpijn of bekkeninstabiliteit is symfysiolyse. Symfysiolyse betekent letterlijk een verweking (lyse) van de verbinding (symfyse) tussen de twee schaambeenderen. Deze verbinding wordt gevormd door ligamenten en zoals gezegd kunnen die verweken onder invloed van hormonen. Naarmate de bevalling nadert, stijgt dit fenomeen. Daardoor nemen ook de pijnklachten toe die gepaard gaan met de symfysiolyse. Die zijn in het algemeen draaglijk, maar kunnen soms ernstige functiebeperkingen veroorzaken.

Sommige vrouwen hebben van nature een holle rug of hebben al rugklachten. Zij hebben meer kans op bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap. De soepele ligamenten zorgen ervoor dat het bekken te beweeglijk wordt. De al holle rug wordt nog holler. Er ontstaat een extra druk op de onderste rugwervels waardoor de zwangere vrouw moeite krijgt met bewegen en stappen.

Bij bekkeninstabiliteit hebben veel vrouwen pijn bij het schaambeen, in de lies en in de onderrug. Soms is er sprake van uitstralingspijn naar de bovenbenen. De pijn neemt toe bij bewegen, maar kan ook optreden als men zich omdraait in bed. De knagende pijn is belastend en vraagt extra rust.

Klachten bij bekkeninstabiliteit

De meest voorkomende klacht is pijn. Deze bevindt zich op en rond het schaambeen en kan zelfs uitstralen naar de lies. Er kan ook lage rugpijn worden gevoeld, meer bepaald links- en/of rechtsonder in de rug ter hoogte van de twee kuiltjes. De billen en de achterkant van de bovenbenen kunnen hierbij ook gevoeliger worden.

Bij vermoeidheid wordt de pijn erger, maar ook bepaalde bewegingen – zoals bukken, draaien en heffen – kunnen last bezorgen. De stuit is het pijnlijkst bij bekkeninstabiliteit, omdat deze extra belast wordt bij schokkerige bewegingen zoals wandelen of fietsen.

Startpijn is ook een typisch kenmerk: de pijn komt op bij het starten van een beweging, zoals bij het overeindkomen. Door de pijn wordt de zwangere vrouw ook vlugger moe. Langdurig stilstaan en slenteren of langdurig eenzelfde houding aannemen zijn zeker uit den boze. Een uurtje winkelen is soms al voldoende om de rest van de dag in bed door te brengen.

Zwanger en last van rugpijn? Lees onze acht tips.

De rugklachten en de bekkeninstabiliteit die gepaard gaan met zwangerschap, kan een zwangere vrouw aanpakken door op een goede manier met haar lichaam om te gaan:

• Pijn is een signaal van het lichaam, dat vraagt om een evenwicht te vinden tussen rust en activiteiten. Rust is dus heel belangrijk.
• Beweging is echter nodig om de spieren en conditie op peil te houden. Er zijn geen specifieke geboden of verboden. U mag gerust bewegen, zwemmen, fietsen en huishoudelijke taken verrichten. Zwaar belastende activiteiten moeten echter vermeden worden en het is verstandig om na een bezigheid een rustpauze in te lassen.
• Heel belangrijk is dat een zwangere vrouw let op een correcte houding door de buikspieren goed op te spannen en de onderrug minder hol te maken. Een therapeut kan bewegings- en houdingsadviezen aanleren om de houding te corrigeren en het bekken zo min mogelijk te belasten bij het bewegen.
• Rugontspannende oefeningen kunnen pijnstillend en ontspannend werken. Een eenvoudige techniek – die staand, zittend of liggend kan worden uitgevoerd – is de bekkenkanteling: de rug afwisselend hol en bol maken. Dit laat de spanning even afnemen en kan wonderen doen. Vraag hiervoor raad aan een therapeut. Een fysiotherapeut kan de pijn verlichten door massages en lichte mobilisatietechnieken toe te passen op het bekken.

• Een zwangerschapskussen kan helpen om een goede houding aan te nemen tijdens de slaap of de rust.
• Ook een goede lattenbodem en matras zijn belangrijk. Een te zacht matras kan lage rugpijn tijdens de zwangerschap veroorzaken of doen toenemen. Zo’n matras geeft immers te weinig steun aan het bekken en de onderrug, waardoor de spieren in de lendenen extra worden aangespannen. Een goed bed zal niet alleen de spieren ontspannen en de pijn wegnemen, maar ook de nachtrust versterken. Dorsoo biedt de zwangere vrouw extra ondersteuning en zo nodig herstel tijdens de nacht. Het Dorsoo ACTIVE+ slaapsysteem zorgt voor een goede ondersteuning van het bekken en de onderrug. Te weinig ondersteuning zal de rug namelijk naar een bolle, onnatuurlijke vorm duwen, zeker met het extra gewicht van de zwangerschap. Niet alleen tijdens de nachtrust wordt het bekken extra ontlast, ook overdag kunnen de kleine rustpauzes op een goed bed wonderen doen.
• Een ondersteunende zwangerschapsband kan ook nuttig zijn om de buik te ondersteunen en de rug te beschermen. Een band maakt de spieren wel lui, dus deze kan het best alleen bij pijn of belasting worden gedragen.
• Een bekkenband – ook wel SI-band of sacro-iliacale band genoemd – is een band die het bekken ondersteunt en de bekkenbeenderen tegen elkaar drukt. De band is een goed hulpmiddel en kan zeker de pijn verlichten.