Rugpijn door stress: van rugklachten tot burn-out

Rugpijn door stress is een gegeven waar we met Dorsoo altijd bijzondere aandacht aan besteden. Het is een uitwas van stress waarvoor we met onze slaapoplossingen enig soelaas kunnen bieden. Maar de gevolgen van stress kunnen nog veel verder reiken dan alleen rugpijn. Het probleem meteen bij de wortel aanpakken is dus de boodschap: vermijden dat stress zich opbouwt in uw lichaam.

Wat is stress eigenlijk?

Stress staat voor spanning of druk, maar stress is niet per se ongezond. Een mens heeft immers een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Gezonde stress is de spanning die u voelt bij een spannend moment, een sollicitatiegesprek, een examen, een optreden … Stress zorgt ervoor dat u extra alert kunt reageren en geconcentreerd kunt werken. Zodra de spannende gebeurtenis voorbij is, neemt de spanning weer af.

Aanhoudende stress is de boosdoener

Klinisch psychologe Elke Van Hoof van de VUB legt het mechanisme achter stress helder uit in deze video van de Universiteit van Vlaanderen. Vooral de vergelijking met de eenvoudige oefening om even een glas water vast te houden met gestrekte arm versus de hele tijd met dat glas water zo te moeten staan, geeft een goed beeld van wat het verschil is tussen een tijdelijk stressmoment en aanhoudende stress.

Eenmalige stress kan dus geen kwaad en is meestal onschuldig. Maar als de stress te lang duurt of heel heftig is, is er sprake van ongezonde stress. Juist die boosdoener zorgt ervoor dat het lichaam zich niet voldoende kan herstellen. Op het moment dat de stress zich fysiek gaat uiten, gaan we onze spieren aanspannen. Dat leidt tot zuurstofgebrek en een slechte doorbloeding, waardoor verzuring in de spieren optreedt. Op hun beurt zorgen die verzuurde en dus pijnlijke spieren ervoor dat we andere en zelfs ongezonde houdingen aannemen.

Een vicieuze cirkel die leidt tot depressie en burn-out

Door spierpijn gaan we slechter slapen en bijgevolg nog meer stress ervaren. Zo kunnen we in een vicieuze cirkel terechtkomen. Als we het patroon niet kunnen doorbreken, kan het zelfs een depressie of burn-out tot gevolg hebben.

Eind 2020 rapporteerde 16% van de Nederlanders dat ze een burn-out of depressie voelden lonken. Bij 2,6% van de werknemers leidde dit in 2020 tot arbeidsverzuim, zo staat te lezen in de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), uitgevoerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Onaangename tweede en derde in de top drie van beroepsziekten: klachten aan de arm, nek, schouder, pols of hand (1,8%) en lagerugaandoeningen (1,4%).

Stresssituaties zouden volgens een onderzoek uitgevoerd door UGent in juni 2022 bij 8 op de 10 respondenten gerelateerd zijn aan hun werk. Erger nog, meer dan 2 op de 3 respondenten geeft aan dat die stressproblematiek al meer dan drie maanden aansleept. Daar zit letterlijk het pijnpunt. Die langdurige stress veroorzaakt fysieke klachten en pijn. Vaak gaat het om rugpijn, zowel hoge, lage als middenrugpijn.

Rugspieren zijn bijzonder gevoelig voor stress

De spieren die we het meest aanspannen, zijn immers die langs onze ruggengraat. Het is de spanning van die spieren die ervoor zorgt dat we pijn voelen. Dat neemt dan de vorm aan van welbekende kwalen als nekklachten, hoge rugpijn, middenrugpijn en lage rugpijn.

Pijn in de bovenrug, schouders en nek door stress

Rugpijn door stress en dan vooral in de regio van de bovenrug, schouders en nek kan zich op verschillende manieren manifesteren. Pijn in die zone ontstaat meestal door het aanspannen van de spieren bij stress. Daardoor gaan we de schouders optrekken, met schouderklachten (en ook nekklachten) als gevolg. Ook is hoge rugpijn in veel gevallen het gevolg van een geleidelijke overbelasting van spieren en gewrichten als iemand een verkeerde werkhouding heeft. Veelal uit zich dat in vaak terugkerende of zelfs chronische pijnklachten tussen de schouderbladen.

Verder kan ook ademhaling een rol spelen. Bij stressvolle momenten wordt er vaak haastiger en oppervlakkig geademd via de borstkas. De buikademhaling wordt dan niet gebruikt. Daardoor staan de verkeerde ademhalingsspieren, ter hoogte van schouders en nek, meer onder druk, waardoor er spanningen ontstaan.

Elders op onze blog vindt u weldadige oefeningen om de spieren van de nek te ontspannen.

Middenrugpijn door stress

De borstwervelkolom – zeg maar de steunstructuur voor de ribbenkast – bestaat uit wervels. Die zijn minder beweeglijk dan andere wervels. Elk probleem in dat gebied uit zich in pijn en/of een stijf gevoel. Er kunnen zelfs bewegingsbeperkingen optreden.

Verhoogde spierspanning in die zone zorgt voor extra druk op de wervelkolom. Daardoor ontstaat middenrugpijn, ook wel thoracale pijn genoemd. De pijnlijke zone bevindt zich in het midden van de rug, rond de borstwervels.

Lage rugpijn door stress

De lage rug is sowieso al gevoelig voor overbelasting door fysieke arbeid, langdurig zitten of bepaalde sporten. Als daar ook nog eens spierspanning door stress bijkomt, wat verder tot een slechte lichaamshouding leidt, ligt chronische lage rugpijn op de loer. Bovendien draagt de lage rug ook alle spanningen mee die ontstaan in de bovenrug en middenrug.

Hoe rugpijn door stress verhelpen

Hieronder sommen we een aantal tips op die rugklachten vanwege stress kunnen doorbreken.

• Om rugpijn door stress te verhelpen, moet u eerst en vooral bewegen. De spieren moeten soepel blijven. Beweging bevordert ook de doorbloeding van de spieren en creëert rustmomenten voor het lichaam. Wandelen, fietsen of yoga kan dus ontspannend werken, maar te intensief sporten is uit den boze. Dat kan immers de klachten nog verergeren.
• Ademhalingsoefeningen en meditatie zijn twee specifieke vormen van ontspanning die zeker aan te raden zijn.
• Om de doorbloeding van verzuurde en pijnlijke spieren te verbeteren, zijn massages en warmtebehandelingen een optie. Ook ontspanningstherapie, infraroodtherapie en warmtebaden kunnen soelaas bieden, zowel voor lichaam als geest.
• Medicatie en pijnstillers kunnen een oplossing bieden, maar die is maar tijdelijk van aard. Daarbij worden de onderliggende problemen op die manier niet aangepakt.
• Onontbeerlijk om rugpijn door stress aan te pakken is een goede nachtrust. Dat gaat natuurlijk gepaard met een slaapsysteem dat uw lichaam optimaal ondersteunt. Het is tegelijkertijd een comfortabele manier om te werken aan het herstel van lichaam en geest.
• Tot slot een eenvoudige maar misschien wel de belangrijkste tip: neem voldoende rust in drukke periodes en maak tijd voor uzelf in dit drukke bestaan.

Om rugpijn door stress te verhelpen, moeten bovenstaande tips dagelijks ter harte worden genomen. Dorsoo kan helpen met een nachtrust waarbij uw rug altijd correct ondersteund wordt, ook als u ’s nachts veel van slaaphouding verandert of als uw lichaam door de jaren heen verandert. Voor advies daaromtrent kunt u langslopen bij een van onze adviespunten waar een slaapspecialist u de voordelen van onze ergonomische slaapsystemen toelicht. Een goede nachtrust en een gezonde rug gaan immers hand in hand.